خودروها از قطعات کوچک و بزرگ زیادی تشکیل شده است و اغلب قطعات کوچک هستند که نادیده گرفته میشوند. اما همین قطعات کوچک نقش مهمی را میتوانند در عملکرد هر چه بهتر خودرو ایفا کنند. یکی از این قطعات واترپمپ خودرو است. در ادامه به معرفی کامل این قطعه و وظیفه مهم آن در خودرو خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
درباره ی واترپمپ و نقش آن در خودرو چه میدانید؟
واترپمپ یا همان پمپ آب؛ قطعه ای کوچک و کاربردی در خودرو است. در روزهای سرد زمستان و یا روزهای گرم تابستان وجود واترپمپ خودرو است که باعث میشود خودرو به کارش ادامه دهد. میپرسید چگونه؟ بهتر است بدانید که حرکت اتومبیل ها با انرژی حاصل از احتراق بنزین در موتور، در سطح شهرها و جاده ها میسر است. حال حرارت ناشی از سوختن بنزین، معمولا در حدود ۲۵۰۰ درجه سانتی گراد بوده که این دما ممکن است آسیب های جبران ناپذیری برای خودرو داشته باشد. از همین رو باید جهت خنک کردن موتور از سیستم خنک کننده که واتر پمپ یکی از اجزای اصلی این سیستم است، استفاده نمود. چرا که این قطعه با هدف به جریان درآوردن آب و ضد یخ (ضد جوش) به صورت مداوم درون موتور طراحی شده است تا از این طریق مانعی برای افزایش دمای آن شود. تا اینجا با واترپمپ و نقش مهم آن آشنا شدیم. در ادامه با اجزای تشکیل دهنده واترپمپ قرار است آشنا شویم.
برای مشاهده باقی محصولات آریاگستر کلیک کنید: واتر پمپ خودرو امکو
واترپمپ از چه اجزایی تشکیل شده است؟
برخی از قطعات خودرو برای اینکه بتوانند کارایی بهتری داشته باشند از بخش های کوچک تری تشکیل شده اند که هماهنگ با یکدیگر فعالیت میکنند. واترپمپ نیز از اجزای مختلف تشکیل شده است که به شرح زیر است:
۱- آب پخش کن
طراحی آب پخش کن با بررسی دقسق و تکنیک شبیه سازی انجام میگیرد. برای ساخت آن از فناوری هایی نظیر ورقکاری (استیل)، کشش و فرم، ریخته گری چدن و تزریق پلیمر استفاده میشود. وظیفه این قطعه نیز فراهم آوردن فشار هیدرولیک مورد نیاز جهت ارسال مایع خنک کننده به قسمت های مختلف موتور است.
۲- بلبرینگ واترپمپ
بلبرینگ های مخصوص نسل جدید واترپمپ ها از دو ردیف ساچمه ساخته شده اند که فاقد کنس داخلی هستند. بنابراین فضای بیشتری برای ساچمه ها وجود خواده داشت و می توانند نیروی بیشتری نسبت به بلبرینگ های مرسوم تحمل کنند.وظیفه ی این بلبرینگ ها تحمل نیروهای ناشی از کشش تسمه است و به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند عمر مفید بالایی داشته باشند. حال برای افزایش این طول عمر، در بلبرینگ واترپمپ از گریس های مادام العمر استفاده میکنند که توسط یک جفت کاسه نمد مورد محافظت قرار می گیرند. کاسه نمد به جهت پیشگیری از ورود گرد و غبار و خروج گریس طراحی شده است.
۳- مکانیکال سیل
مکانیکال سیل، از دوسطح مختلف ساخته میشود که یکی متحرک و دیگری ثابت است. وظیفه مهم این قطعه در واترپمپ جلوگیری از ورود آب و مایع خنک کننده به درون محفظه بلبرینگ است.
۴- پوسته
هدف از طراحی پوسته واترپمپ، هدایت و کنترل مایع درون شلنگ ها و ارسال آن به قطعات مختلف موتور است. این قطعه خود بروی سیلندر تعبیه شده است و همچنین حامل دیگر اجزای پمپ آب است. از این جهت باید در زمان ماشین کاری آن نهایت دقت را به خرج داد. برای ماشین ها سبک و نیمه سبک از پوسته آلومینیومی استفاده میکنند و برای ماشین های سنگین وزن پوسته های چدنی گزینه مناسبی هستند.
۵- پولی ها
پولی ها از مهمترین اجزا واترپمپ محسوب میشوند چراکه رابطی میان واترپمپ و موتور خودرو هستند. این قطعه دارای شیارهایی است که شکل آن با توجه به تسمه تعیین می گردد. متداول ترین پولی ها از جنس چدن و ورق فولادی هستند.
۶- هاب
هاب هم جزو قطعات رابط در واترپمپ است. با این تفاوت که رابطی میان پولی و بلبرینگ است. معمولا از جنس چدن و فولاد تولید می شود و طراحی آن به گونه ایست که امکان تعویض پولی ها با رعایت هم راستایی با محور بلبرینگ فراهم باشد.
عملکرد واتر پمپ چگونه است؟
واترپمپ در واقع یک پمپ پروانه ای است که معمولاً زیر کاور تسمه تایم در کناره بلوک موتور نصب می شود و توسط تسمه موتور می چرخد، به عبارت دیگر با چرخش تسمه، واترپمپ هم به حرکت در می آید. تیغه های موجود داخل پمپ مایع خنک کننده را داخل بلوک موتور و داخل رادیاتور به جریان می اندازد . بنابراین آغاز فعالیت این قطعه به طور همزمان با روشن شدن خودرو است و مایع که شامل آب و ضد یخ است را درون سر سیلندر و بدنه موتور به گردش در می آورد. پس از خنک شدن موتور، آب گرم شده به رادیاتور باز گشته تا توسط گردش هوا و فن های موجود مجددا خنک شود. این گردش آب در اطراف موتور، توسط پره های پمپ آب صورت گرفته و به طور مداوم ادامه دارد تا دمای آن همواره در حد نرمال باقی بماند.
از جمله عواملی که میتواند باعث خرابی واتر پمپ شوند چیست؟
وجود نقص فنی یا نشت در واترپمپ، میتواند موجب افزایش دمای پیشرانه شود که اگر همین یک نقص کوچک در این قطعه مدت زمان طولانی ادامه یابد، آسیب های جدی را به موتور خودرو وارد میکند. واترپمپ ها معمولا در دو قسمت دچار نقص می شوند. یکی قسمت آب بندی و دیگری پره های داخلی است که وظیفه به جریان انداختن آب یا مایع خنک کننده را بر عهده دارند. برای کسب اطلاعات درباره خرید عمده لوازم یدکی خودرو کلیک کنید.
قسمت آب بندی واترپمپ شامل فیبر و فنر است که در صورت خرابی، موجب نفوذ آب به پشت این قطعه شده و بلبرینگ را خراب می کند. به همین دلیل تولیدکنندگان در پشت واتر پمپ یک سوراخ کوچک قرار داده اند تا در صورت خرابی آب بندی، آب نفوذ کرده به پشت قطعه از طریق آن خالی شود. که در این صورت راننده از نقص این قطعه مطلع خواهد شد.
خرابی متدوال دیگر مربوط به پرده های پمپ است. مجاورت مداوم این پره با آب موجب فرسایش آن ها در طول زمان میشود. در صورت بروز این اتفاق حجم آب در پمپ کاهش یافته و به مرور زمان چرخش آب کم میشود. در نتیجه دما در موتور خودرو بالا می رود. ضد یخ با خاصیت ضد خورندگی خود می تواند بروز این مشکل را به تعویق بیاندازد.
برخی از علائم و آثاری که نشان از خراب شدن واتر پمپ دارند
همانطور که در بالا ذکر شد واترپمپ وظیفه مهمی را در خودرو بر عهده دارد پپس بهتر است درباره ی علائم مربوط به فرسودگی و از کار افتادگی آن اطلاعات لازم را داشته باشیم تا بتوانیم اقدامات لازم جهت تعمیر و یا تعویض آن را در زمان مناسب انجام دهیم. از جمله ی این علائم میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
-
گرمای بیش از حد موتور
اگر متوجه شدید که موتور ماشین شما بیش از حد انتظار گرم شده است و با وجود کارکردن فن ها، دمای آن کاسته نشده است، ممکن است به این دلیل باشد که پمپ آب ماشین شما وظیفه خود را به خوبی انجام نمی دهد. بنابراین بهتر است به سرعت برای رفع این مشکل اقدام و به مکانیک مراجعه کنید. چون در غیر این صورت ممکن است موتور ماشین و یا بسیاری دیگر از قطعات خودرو شما آسیب ببینند.
-
نشت مایع خنک کننده
فنر، فیبر و واشرها قطعات کوچکی در واترپمپ هستند که به مرور زمان می توانند دچار آسیب هایی هم چون شکستگی و خشک شدن شوند. در صورت بروز این اتفاق، شما شاهد نشت مایع خنک کننده در قسمت جلویی خودرو و محل قرار گیری پمپ خواهید بود. که این مایع معمولا به رنگ سبز و یا قرمز است. پس اگر مایعی به این رنگ در نزدیکی جایی که واترپمپ قرار دارد، دیدید برای رفع ایراد بهتر است به مکانیک متخصص مراجعه نمایید.
-
زنگ زدگی و خوردگی پمپ آب
اگر خودرو شما دچار نشت مایع خنک کننده از ناحیه پمپ آب شود، پس از مدتی پوسته و دیگر اجزای داخلی پمپ دچار زنگ زدگی و خوردگی می شوند. این امر باعث ایجاد سوراخ هایی بر بدنه پمپ گردیده که لازم است در دوره های معین برای چکاپ خودرو به متخصصان این امر مراجعه کنید.
-
شنیدن صداهای قرقره مانند و نامتعارف از سوی واتر پمپ
هر گاه هنگام افزایش سرعت ماشین صدایی ناله مانند را از قسمت جلویی خودرو شنیدید، به احتمال زیاد واترپمپ خراب شده است. این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که یک کمربند شل در اثر پاره شدن تسمه به وجود آید. دیگر علت این مسئله برمیگردد به از بین رفتن یاتاقان های مونتاژ پمپ آب که در صورت از بین رفتن، راهی برای تعمیر وجود نداشته و باید این قسمت را به طور کامل تعویض نمایید.
-
خارج شدن و مشاهده بخار از موتور ماشین
هر زمان در حین رانندگی با پدیده خروج بخار از موتور ماشین روبرو شدید، بدانید که پمپ آب فرسوده و از کار افتاده شده است. بنابراین حتما ماشین را به کنار جاده هدایت کرده و توقف نمایید تا جان خودتان و سرنشینان را از خطر احتمالی نجات دهید. چراکه با کارنکردن واترپمپ، دمای موتور ماشین افزایش یافته و بخار به وجود می آید که این اتفاق میتواند خیلی خطرناک باشد.
-
کولر خودرو به درستی کار نمیکند
هر زمان متوجه شدید که کولر خودرویتان به خوبی خنک نمیکند و کارکرد آن با مشکل مواجه است، بهتر است واترپمپ خودروی خود را بررسی نمایید.
-
روشن شدن چراغ هشدار دمای آب
همانطور که در بالا ذکر شد اگر واترپمپ کار خود را به درستی انجام ندهد یا نشتی داشته باشد، موتور خنک نخواهد شد درنتیجه آمپر دمای آب بالاتر از میزان معمول رفته و در نتیجه چراغ هشدار آب روشن خواهد شد.
-
شنیدن صدای ساییدگی از داخل موتور خودرو
برای تشخیص این صدا باید کاپوت ماشین را بالا داده و به صدای موتور گوش کنید، اگر مقدار کمی صدای ساییدگی شنیده شد، می تواند نشان از خرابی واترپمپ باشد، البته تشخیص این صدا شاید برای رانندگان تازه کار چندان ساده نباشد ولی پس از چند سال رانندگی، میتوانند به راحتی این صدا را تشخیص دهند.
-
نشتی آب یا ضدیخ از زیر خودرو
برای تشخیص خرابی واتر پمپ میتوانید تست زیر را انجام دهید:
شب هنگام پس از خاموش کردن خودرو در پارکینگ، یک تکه مقوای رنگ روشن را دقیقاً زیر واترپمپ قرار دهید (چون ممکن است نشتی از مخزن رادیاتور، واشرها، مخزن بخاری و یا خود رادیاتور نیز باشد) و صبح قبل از روشن کردن خودرو، مقوا را برداشته و چک کنید. اگر روی مقوا آثاری از قطرات آب یا لکه سبز رنگ مشاهده کردید، باید اقدام به تعویض واترپمپ خودرو نمایید.
از راهکارهای موثر زیر برای جلوگیری از خرابی زودهنگام واترپمپ استفاده کنید
- یکی از روش‌های جلوگیری از خرابی واتر پمپ، غافل نشدن از تعویض آب رادیاتور است. چرا که وقتی مایع خنک کننده کهنه و فرسوده شود، واتر پمپ هم زنگ خواهد زد و شما را به دردسر می‌اندازد. به همین منظور کارخانه سازنده معمولا فاصله زمانی مشخصی را برای تعویض آب رادیاتور تعیین کرده است که میتوانید مطابق آن عمل کرده و آب رادیاتور را در زمان مناسبش تعویض کنید.
- هنگام تعویض تسمه واتر پمپ، به تراز بودن آن با پولی و عدم شل و سفت بودنش توجه کنید. زیرا تسمه ای که ناهماهنگ و به صورت شل یا سفت نصب شود، موجب عملکرد نامناسب پمپ آب شده و در دراز مدت به بلبرینگ ها و آب بندی آسیب می رساند.
- حتما در زمان تعویض واتر پمپ، تعویض تسمه تایم را هم مد نظر داشته باشید. چراکه تسمه تایم فرسوده آسیب زیادی به پمپ آب وارد می کند. همچنین خریداری واترپمپ با کیفیت بالا و از برندی معتبر میتواند نقش به سزایی در افزایش طول عمر این قطعه داشته باشد.
واتر پمپ تیبا کجاست؟
واتر پمپ تیبا در سمت چپ موتور، بین میل لنگ و دینام قرار دارد. برای دسترسی به واتر پمپ تیبا، باید مراحل زیر را انجام دهید:
- ابتدا، کاپوت را باز کنید.
- سپس، تسمه دینام را شل کنید و آن را از روی پولی واتر پمپ بردارید.
- اکنون، می توانید پیچ های واتر پمپ را باز کنید و آن را از روی موتور جدا کنید.
علائم خرابی واتر پمپ تیبا
- گرم شدن بیش از حد موتور: اگر واتر پمپ خراب باشد، ممکن است موتور خودرو بیش از حد گرم شود.
- نشت آب از واتر پمپ: اگر واتر پمپ خراب باشد، ممکن است از آن آب نشت کند.
- صدای ناهنجار از واتر پمپ: اگر واتر پمپ خراب باشد، ممکن است از آن صدای ناهنجار به گوش برسد.
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، باید در اسرع وقت واتر پمپ خود را تعویض کنید.
در نهایت
می گوییم که واترپمپ؛ از قطعات بسیار مهم در سیستم خنک کننده اتومبیل محسوب میشود و در صورت آسیب دیدن می تواند خسارات سنگینی را بر موتور خودرو و متعلقات آن وارد کند. بنابراین مطالعه این راهنما را از دست ندهید زیرا با واترپمپ و کارایی آن به طور کامل و جامع آشنا خواهید شد و بهتر است زمان های مشخصی را به بررسی و در صورت لزوم تعویض این قطعه اختصاص دهید تا از سلامت آن در طول رانندگی اطمینان یابید.
مطالعه مقاله : معرفی انواع لنت ترمز خودرو و ساختار آن از سایت آریا گستر
